Een kritische recensie

Wat betekent ‘duurzaam’?

Het VN-rapport “Our Common Future” introduceerde in 1987 de term “duurzame ontwikkeling” en stelde dat “de mensheid de capaciteit heeft om ontwikkeling duurzaam te maken, zodat deze voldoet aan de behoeften van het heden zonder de mogelijkheid van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen” (Brundtland Commissie).

In hun boek “Plywood, a material story” wijzen Wilk en Bisley op het zeer grote aantal nationale (of, in het geval van de EU, multinationale) industrienormen of productnormen, evenals overheidsvoorschriften die wereldwijd de duurzaamheidsproblemen van multiplex aanpakken. Deze kunnen betrekking hebben op de volgende aspecten:

• inkoop van materialen,
• gebruik en veiligheid van materialen,
• productieproces,
• recycleerbaarheid van materialen,
• opslag en beoordeling van gegevens,
• inspectie- en testregime,
• productemissies en
• etikettering en veiligheid. (2017, blz. 190)

Sinds het midden van de jaren negentig zijn er bovendien certificeringssystemen voor hout opgezet. Twee van de bekendste organisaties zijn de Forest Stewardship Council (FSC) en het Programme for the Endorsement of Forest Certification (PEFC), die beide “de normen vaststellen voor verantwoord beheerde bossen, zowel ecologisch als sociaal” (Forest Stewardship Council, 2018). Toch moeten FSC-gecertificeerde producten kritisch worden bekeken, aangezien het keurmerk een marketinginstrument voor de houtsector is geworden en er een gebrek is aan een onafhankelijke controle-instantie.

Welke herkomsten van multiplex kunnen als duurzaam worden beschouwd?

Na de Tweede Wereldoorlog verplaatste het zwaartepunt van de multiplexproductie zich van de Verenigde Staten naar Aziatische landen. Hoewel de multiplexindustrie bijdraagt ​​aan een catastrofale toename van ontbossing en het verlies van regenwouden, zijn er ook landen met voorbeeldige nationale bosbouwsystemen. “Een van deze landen is Finland, met 73% bosgebied, waar de opbrengsten lager zijn dan in grotere, intensief beboste landen. “Finse producenten richten zich om concurrentieredenen op multiplex van hogere kwaliteit”, leggen Wilk en Bisley uit (2017, pp. 187-190).

Toen we Koskisen Oy, een toonaangevende Finse multiplexfabrikant, vroegen naar de milieu- en gezondheidsprestaties van hun multiplex, gaven ze niet alleen aan dat hun producten volledig recyclebaar zijn, maar ook dat hun dunne multiplexproducten zelfs eetbaar zijn omdat ze voldoen aan de Europese "Toy Safety Standard".

Zijn de lijmen die in multiplex worden gebruikt veilig?

Een component van multiplex waarvan de gezondheid in twijfel wordt getrokken, zijn de veelgebruikte ureumformaldehyde (UF) lijmen.

Deze lijmsoorten werden in de jaren dertig in Duitsland uitgevonden en voor het eerst gebruikt. Ze waren veel goedkoper dan andere synthetische lijmsoorten en hoefden niet te worden verhit tijdens het lamineren. Ondanks de technische en economische voordelen hadden UF-lijmen een aantal negatieve gevolgen voor het milieu, met name wat betreft de uitstoot van formaldehydegassen (Wilk en Bisley, 2017, p. 184).

Onderzoek en studies zorgden voor politiek bewustzijn, wat sinds 1980 leidde tot de ontwikkeling van formules met 'lage en ultra-lage emissies'. Bovendien heeft de Wereldgezondheidsorganisatie formaldehyde in 2004 officieel tot kankerverwekkend verklaard (WHO | Physical activity, 2017), wat heeft geleid tot de invoering van emissieklassen via de Europese norm EN 13986 (Schwab, Marutzky en Meyer, 2012, p. 17).

Hoewel multiplex niet als 100% veilig kan worden beschouwd, stelt de Britse Health and Safety Executive: "De niveaus van vrije formaldehyde in platen die binnen de EU worden geproduceerd tot klasse E1-niveau worden als onbeduidend beschouwd. Dit komt omdat bij deze hoeveelheden de hars volledig reageert.”

Duitse onderzoekers van het Fraunhofer Instituut voor Houtonderzoek voorspellen: “In de komende jaren zullen conventionele lijmen met verminderde of geen formaldehyde-emissies hun dominante positie behouden. [...] Het belang van alternatieve harsen zal toenemen” (Schwab, Marutzky en Meyer, 2012, p. 36).

levensduur

Hout is een duurzaam, uv-bestendig en waterbestendig materiaal. Ook al vertoont het tekenen van veroudering, zoals krassen, verkleuringen, etc., het wordt nog steeds prachtig oud.

In het boek “Wonderwood” benadrukt ontwerpster Elisa Strozyk: “Tegenwoordig gaat een nieuw product bergafwaarts zodra je de verpakking van zijn perfecte oppervlak verwijdert. Het raakt bekrast, gebarsten, etc. Maar hout verliest niet zijn schoonheid. Het verliest geen waarde. “In feite wordt het in de loop van de tijd waardevoller” (Glasner en Ott, 2013, p. 235).

De natuurlijke patina wordt gewaardeerd door ontwerpers en gebruikers, omdat het het stuk karakter geeft en een verhaal vertelt. Daarom worden houten voorwerpen over het algemeen gezien als duurzame stukken die generaties lang meegaan.

literatuur
Wilk, C. en Bisley, E. (2017) Multiplex: een materiaalverhaal. [Londen]: Londen: Thames en Hudson; Victoria en Alfred
Schwab, H., Marutzky, R. en Meyer, B. (2012) ‘Europese regelgeving voor formaldehyde’. Fraunhofer Instituut voor Houtonderzoek Wilhelm-Klauditz-Institut Braunschweig / Duitsland.
Glasner, B. en Ott, S. (2013) Wonderhout: een favoriet materiaal voor design, architectuur en kunst. Bazel: Birkhäuser.